Erken emeklilik hakkı tanınan meslekler sayısı 45'e yükseldi. Erken emeklilik yanında ikramiye de alıyorlar. Yıpranma gün sayısı, yapılan işe göre 5 ile 8 yıl arasında değişiyor; işçi ve memurun emekli olacağı yaş haddinden düşüyor. Bu, prim sorunu olmayan işçi ya da memurun 5 yıl erken emekli olmasını sağlıyor. Aynı zamanda memurların yararlandıkları yıpranma sürelerine emeklilik ikramiyesi de ekleniyor.
Tehlikeli ve ağır işlerde çalışan kişilere yasalar kapsamında erken emekli olma hakkı tanınıyor. Türkiye'de emeklilik ile ilgili yapılan düzenlemeler sonrasında emekli olmak her geçen gün zorlaşırken vatandaş ise erken emekli olmanın yolları hakkında araştırma yapmaya devam ediyor. Yıpranmayla 5 yıla kadar erken emekli olmak mümkün.
ERKEN EMEKLİ EDEN MESLEKLER
Yapılan habere göre erken emeklilik hakkı kazanan meslekler kurşun ve arsenikte, cam fabrika ve atölyelerinde, cıva üretiminde, çimento ve kok fabrikalarıyla termik santrallerde, alüminyum, demir-çelik, döküm ve asit üretimi fabrikalarında, Emniyet, MİT, basın ve gazetecilik meslekleri olarak açıklandı.
Soru: Doğum tarihim 1 Haziran 1968. 17 Ağustos 1995’te memur oldum. 16 Mayıs 2014’te aldığım bir cezanın infazı için cezaevine girdim ve memuriyet bitti. Memurken, daha önceden yatırılmış olan 389 günlük primim hizmet birleştirmesi ile Emekli Sandığı’na devredildi. 550 gün askerlik borçlanmamı ödedim. Daha sonra sigortalı çalıştığım yerlerde 800 günlük primim yattı. Emekli Sandığı’ndan emekli olabilir miyim? Emekliliğim ne zaman mümkün? l Hayati DİSYAR
Cevap: Bundan sonra herhangi bir sigortalılık statüsünde çalışmazsanız, 61 yaşınızı dolduracağınız tarihte Emekli Sandığı’ndan emekli olabilirsiniz (15 tam yıl fiili hizmet süresi ve 61 yaş şartlarına tabi olarak). Ayrıca sigortalı bir işte çalışıp 460 gün daha prim ödeyerek memuriyetten sonra SSK’ya ödediğiniz primi 1260 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olmanız da mümkün (25 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ödeme ve 54 yaş şartlarıyla). Bu seçenekle yaklaşık 5 yıl daha erken emekli olabiliyorsunuz.
BAŞLANGIÇTAN ÖNCEKİ DOĞUMLAR BORÇLANILAMIYOR
SORU: 26 Ekim 1960 doğumlu annemin, 29 Aralık 1994 tarihli girişiyle Bağkur’a 1916 gün prim ödemesi var. 17 Mayıs 2005’te SSK’lı olarak çalışmaya başladı ve SSK’ya da 460 gün olmak üzere toplam 2376 gün prim ödemesi bulunuyor. 1982 ve 1984’te iki doğum yaptı. Doğum borçlanmasıyla ne zaman emekli olabilir? Nasıl bir yol izlemeliyiz? l Armağan TANIT
CEVAP: Anneniz sigortalı çalışmasıyla 1224 gün daha prim ödemesi halinde SSK’dan yaş haddinden emekli olmak için 15 yıl sigortalılık süresi, 3600 gün prim ödeme ve 58 yaş şartlarına tabi olur. SSK’ya ödediği primi 1224 güne tamamlayacağı tarihte emekli olabilir (hemen başlayıp ara vermeden prim yatırması halinde, 2024 yılı Eylül ayının sonunda). Sigorta başlangıç tarihinden önceki doğumlar borçlanılamadığından, maalesef anneniz doğum borçlanmasıyla gün kazanamaz.
MEMURLUKTAN EMEKLİ OLMANIZ EN UYGUNU
Soru: 18 Mart 1985 doğumluyum. SSK girişim Şubat 2007’de oldu. Mayıs 2007’ye kadar 58 gün SSK’lı çalıştım. Sonra 31 Mart 2008’de polis memuru oldum. Memurken 6 ay askere gittim. 10 Temmuz 2017’de istifa ettim. 11 Haziran 2018’de SSK girişim yapıldı ve 10 Ekim 2018’de de SSK’lı işimden ayrıldım. Polislikte fiili çalışmanın yanında ‘yıpranma payı da (yılda 3 ay) veriliyor’ diye biliyorum. Bu durumda bana nasıl bir emeklilik planı önerirsiniz? İsteğe bağlı mı, bir işte SSK’lı çalışarak mı, yoksa yeniden memurluğa dönerek mi? Askerliğimi borçlansam artısı olur mu? l Hakan KUTLU
Cevap: Öncelikle askerlik borçlanmasının hizmet sürenizi artıracağını ancak emeklilik yaşınızı değiştirmeyeceğini belirtelim. Memuriyetten sonra SSK’ya 3673 gün prim ödemeniz halinde, SSK’dan emekli olmak için 7000 gün prim ve 60 yaş şartlarına tabi olursunuz. 3673 günden sonra (priminizi 7000 güne tamamlamış olacağınızdan) prim ödemeseniz de 60 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
İsteğe bağlı prim ödeyerek toplam priminizi 9000 güne tamamlamanız şartıyla, 60 yaşınızı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz. Memuriyete dönüp 3908 gün daha hizmette bulunarak toplam memuriyet sürenizi 7058 güne tamamlamanız haline, hak edeceğiniz 1765 gün Fiili Hizmet Süresi Zammı (yıpranma) ve 177 gün olan SSK prim ödemenizle hizmet sürenizi 9000 güne tamamlarsınız. Hizmetinizi 9000 güne tamamladıktan sonra görevinizden ayrılıp çalışmasanız da hak kazanacağınız 1765 gün yıpranma sürenizin yarısı olan 883 gün, emeklilik yaş haddinizden düşer.
Emekli olacağınız yaş 60’tan, 57 yıl 6 ay 17 güne iner ve bu yaşı dolduracağınız 5 Ekim 2942 tarihinde emekli olabilirsiniz. Hizmet sürenizi 9000 güne tamamladıktan sonra polis memuru olarak çalışmaya devam etmeniz ve rütbenizin değişmemesi halinde, 55 yaşınızı dolduracağınız 18 Mart 2040 tarihinde resen emekliye sevk edilirsiniz. Seçenekler arasında memuriyetten daha erken emekli olmaktasınız.
PRİMİ 5400 GÜNE TAMAMLAYIP 61 YAŞINIZI DOLDURACAKSINIZ
SORU: 1970 doğumluyum. 2009 yılı Nisan ayında isteğe bağlı Bağkur’lu oldum. Ev hanımıyım. Şu an 1.144 lira prim ödüyorum. Ne zaman emekli olabilirim? Maaşım ne zaman bağlanır? l HALUK
CEVAP: Başlangıcınızdan beri ara vermeden prim ödemişseniz, prim ödemenizi Nisan 2024’e kadar devam ettirerek toplam priminizi 5400 güne tamamlamanız şartıyla, 2031’de 61 yaşı dolduracağınız tarihte emekli olabilirsiniz.
Soru: 1 Ocak 1976 doğumluyum. 28 Haziran 1994’te Bağkur’lu oldum. 2018 yılında terk ettim. 8580 gün prim ödemem var. 1997 yılında 18 ay askerlik yaptım. Ne zaman emekli olurum? l İlker KIŞ
Cevap: Askerlik sürenizi borçlanmanız halinde emekli olmak için 25 tam yıl (9000 gün) prim ödeme ve 55 yaş şartlarına tabi olursunuz. Askerlik borçlanmasıyla prim şartını sağlamış olacağınızdan, borçlanmadan sonra prim ödemeseniz de 55 yaşınızı dolduracağınız 1 Haziran 2031’de emekli olabilirsiniz.
5675 GÜNLE TEMMUZ 2028’DE 3600 GÜNLE ŞUBAT 2031’DE
SORU: 2 Şubat 1973 doğumluyum. Sigorta başlangıç tarihim 1 Kasım 1993. 1063 gün prim ödemem bulunuyor. Sigorta girişinden sonra 1994, 1997 ve 2007 doğumlu çocuklarım var. Doğum borçlanması yaparak ne zaman ve nasıl emekli olabilirim? l Özlem SAYGILI
CEVAP: Emeklilik için 20 yıl sigortalılık süresi, 5675 gün prim ve 50 yaş şartlarına tabisiniz. Doğumlarınız sonrasındaki iki yıllık sürelerde prim ödenmeyen günleri borçlanma hakkınız var. Üç doğumuzdan sonraki iki yıllık sürelerde hiç prim ödemediğinizi varsayarsak, üç doğumunuzu borçlanarak 2160 gün kazanabilirsiniz.
Borçlanmadan sonra 2452 gün daha prim ödeyip toplam priminizi 5675 güne tamamlayacağınız tarihte emekli olabilirsiniz (hemen başlayıp ara vermeden prim öderseniz 2028 yılı Temmuz ayı sonunda). Ayrıca, borçlanmadan sonra 377 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 3600 güne tamamlamanız şartıyla 58 yaşınızı dolduracağınız 2 Şubat 2031’de emekli olmanız da mümkün.
PRİM EKSİĞİMİ İSTEĞE BAĞLI ÖDEYEBİLİR MİYİM?
Soru: 8 Mayıs 1974 doğumluyum. SSK giriş tarihim 6 Ekim 1997. Toplam 5000 gün prim ödemem var. 24 Ocak 2012’de 111 gün de isteğe bağlı sigortaya prim ödedim. Geriye kalan günlerimi isteğe bağlı sigortalı olarak ödersem hangi şartlar da emekli olurum? Askerlik borçlanmamı ödesem emeklilik yaşına ve sigorta gününe fayda eder mi? l Zeki UYGUNER
Cevap: Askerlik tarihinizi ve askerlik sürenizi bildirmemişsiniz. Askerliğinizi sigorta başlangıç tarihinden önce yapmış olmalısınız. Askerlik sürenizin 130 gününü borçlanmanız halinde emekli olmak için 25 yıl sigortalılık süresi, 5825 gün prim ödeme ve 56 yaş şartlarına tabi olursunuz. Borçlanmadan sonra 695 gün daha prim ödeyerek toplam priminizi 5825 güne tamamlamanız şartıyla, 53 yaşınızı dolduracağınız 8 Mayıs 2027’de emekli olabilirsiniz.