Emeklilik çalışan herkesin hakkı. Yaş, prim gün sayısı ve sigortalı olma süresi gibi şartları yerine getirenler de bu hakkı elde ediyor. Bu şartlarda aranan süreler işe giriş tarihine göre bazen düşürülerek farklı emeklilik seçenekleri de sunulabiliyor.
Erken emekliliği mümkün kılan bir yöntem de ‘yıpranma payı’. Ağır ve yıpratıcı işlerde çalışan işçi ve memura ilave prim hakkı veriliyor. İlave primler, emeklilikiçin ihtiyaç duyulan primin erkenden tamamlanmasını sağladığı gibi emeklilik yaşını da öne çekiyor. Fiili hizmet süresi zammı olarak da bilinen yıpranma hakkından 45 işkolu yararlanıyor.
MADENCİ 43 YAŞINDA OLABİLİR
Yıpranma hakkından; çimento sektöründen cama, madencilik alanında çalışanlardan polis ve sağlıkçılara kadar birçok meslek yararlanıyor. Bu kapsamdaki mesleklerde çalışanlar, her bir yıl için emekliliklerine 60 ya da 90 gün, kimi mesleklerde ise 180 gün fazladan süre kazanıyor.
En fazla ek prim hakkı da madencilere sağlanıyor. Maden işçileri için 180 gün, yani 6 ay ek prim verilebiliyor. Yeraltı madenlerinde çalışan bir işçi 360 gün çalıştığında fiili hizmet süresi zammı uygulandığında 540 gün çalışmış sayılıyor; bu da emekliliği öne çekiyor. Öyle ki bugün madende çalışanlar 43 yaşında emekli olabiliyor.
2.5 YIL DAHA ÖNCE
Pandeminin yükünü sırtlanan sağlıkçılara, çalıştıkları her 360 güne karşılık, 60 gün ilave ediliyor. Sağlıkçılara tanınan yıpranma hakkı, 3 Ağustos 2018 tarihinden sonraki çalışmalara uygulanıyor. Sağlıkçılar, yıpranma hakkı kapsamında 5 yıla kadar fiili hizmet süresi zammından yararlanabilecek.
30 yıl çalışan, 35 yıl çalışmış kabul edilerek, emekli aylıkları 35 yıllık hizmet üzerinden bağlanacak. Yaş haddinden de fiili hizmet süresi zammının yarısı oranında indirim yapılacak. 5 yıl yıpranma hakkı elde eden bir sağlık çalışanı, 2.5 yıl erken emekli olabilecek. (Posta)