Yoğun stres ve tempoda uzun yıllardır sürdürdüğünüz çalışma hayatınızda herkeste olduğu gibi sizin de doğal olarak en büyük arzunuz rahat ve yaşam kalitesi yüksek bir emeklilik hayatıdır. Eğer emekliliğiniz için şimdiden planlamalar yapıyorsanız, ne zaman emekli olacağınızı önceden bilmediğinizde/hesaplamanızda fayda var. Böylelikle emeklilik hayatınızdaki koşulları değiştirebilecek adımlar geç kalmadan atabilirsiniz. Peki, erken emeklilik imkanından kimler yararlanabilir? Yıpranma hakkından kimler faydalanabilecek? Hesaplama nasıl yapılacak? 

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK), kararnamelerle düzenlenen yıpranma payına açıklık getirmek için bir genelge yayınladı. Buna göre, artık röntgen teknisyenleri, ağız diş radyoloji uzmanları, infaz ve koruma baş memuru, ceza infaz kurumu müdürü, ihtiyat pilotları da yıpranma hakkından yararlanacak.

SGK'nın belirlediği meslek kodu içinde yer almayan ancak yasaya göre sağlık çalışanı kabul edilen meslekler konusuna da açıklık getirildi. Bu kapsamdaki meslekler için Sağlık Bakanlığı onayı zorunlu olacak. Röntgen teknisyenleri, ağız, diş, çene radyolojisi uzmanları 90 gün yıpranma hakkından yararlanacak.

KİMLER YARARLANABİLİYOR?

Yıpranma hakkından 45 meslek grubu yararlanıyor. Bazı mesleklerin her 360 güne karşılık kazandığı yıpranma payı şöyle:

● Asit üretimi yapan yerlerde çalışanlar 90 ile 180 gün.

● Madenlerin yer altında çalışanları 180 gün.

● TSK'da görevli subay, yedek subay, astsubay, uzman jandarma, uzman erbaşlar ve sözleşmeli erbaş ve erler 90 gün.

● Basın Kartı Yönetmeliği'ne göre çalışan gazeteciler 90 gün.● Emniyet ve MİT mensupları 90 gün.

● Cıva üretimi işleri sanayinde çalışanlar 90 gün.

● Radyoaktif ve doğal ve yapay radyoaktif maddeler 90 gün.

● Demir ve çelik fabrikalarında çalışanlar 90 gün.

● Kurşun ve arsenik işlerinde çalışanlar 60-90 gün.

● Cam fabrika ve atölyelerinde çalışanlar 60 gün.

● Çimento fabrikalarında çalışanlar 60 gün.

CEZAEVİ ÇALIŞANI DA DAHİL

Geçen yıl kararname ile ceza ve infaz kurumu personeli ve sağlık çalışanlarına da yıpranma hakkı tanındı. Cezaevlerinde çalışanlara verilen 90 günlük yıpranma hakkından cezaevi müdürü, infaz ve koruma baş memuru, hükümlü-tutukluklarla irtibat içindeki diğer görevliler de yararlanacak.

MADENCİLERİN İZNİ EKLENİYOR

Madenlerde çalışan işçilerin emeklilik yaşı 55'ten 50'ye indirilirken, izinde geçirdikleri süreler, tatiller de yıpranmaya dahil ediliyor. Böylece madenciler 43 yaşında emekli olabiliyor. Yıpranma hakkı bu kapsamdaki personel için Ağustos 2017'den sonraki çalışmaları için uygulanacak. SGK genelgesine göre emekli aylığı alanlar dışındaki 'ihtiyat pilotları' da yıpranma hakkından yararlanacak.

Normal Şartlarda Ne Zaman Emekli Olabilirim ekranına ulaşarak, ne zaman emekli olabilirim öğrenmek için yapmanız gerekenlerse;

• E-Devlet Kapısı sayfasına girin 

• E-Devlet sistemine giriş yapın (e-Devlet şifresi, mobil imza, e-imza, T.C. kimlik kartı ve internet bankacılığı).

• Sistemde e-hizmetler sayfasına girin.

• E-hizmetler sayfasında Sosyal Güvenlik Kurumu listesine ulaşın.

• Sosyal Güvenlik Kurumu listesinde bulunan "Normal Şartlarda Ne Zaman Emekli Olabilirim" uygulamasına tıklayın.

• Ne Zaman emekli olurum sayfasında bulunan sigorta kolu kısmından (4A/4B/4C) seçimini yapın.

• SGK hizmete bağlama tarihini girin.

Bu işlemlerin ardından birkaç saniye içerisinde sigorta kolu ve hizmete başlama tarihine göre normal olarak "emeklilik yaşı", "hizmet süresi" ve "emeklilik prim gün sayısı" bilgilerini öğrenebilirsiniz.

SGK Ne Zaman Emekli Olabilirim Sorgulama Nasıl Yapılır?

Sosyal Güvenlik Kurumu'nun resmi internet sayfası üzerinden mevcut sigortalılık bilgileriniz üzerinden hangi tarihte emekli olabileceğinizi öğrenebilirsiniz. Ancak ne zaman emekli olabilirim sorgulamalarında alacağınız sonuçlar ile SGK resmi verileri arasında farklılık olabileceğinden, kesin sonuç olmadığına dikkat etmelisiniz. Yine de buradan yapacağınız sorgulamalarda emeklilik tarihinizi kolayca hesaplayabilmeniz mümkündür.• SGK ne zaman olabilirim uygulamasına ulaşarak, emeklilik tarihi sorgulamanızı yapabilmek için "e.sgk.gov.tr" adresine erişim sağlamalısınız.

• E-SGK sayfasında "Vatandaş" kategorisine giriş yapmalısınız.

• Vatandaş kategorisinde yer alan e-hizmetler arasında sigortalılık durumunuza göre 4A/4B/4C ne zaman emekli olabilirim uygulamalarından sizin için uygun olanını seçmelisiniz..

SAĞLIK ÇALIŞANLARINA YIPRANMA HAKKI NE ZAMAN VERİLECEK?

İnsan sağlığına ilişkin işlerde çalışanlara tanınan FHSZ hakkı, 3 Ağustos 2018 tarihinden sonraki çalışmalara uygulanacak. Çalıştıkları her 360 güne karşılık, 60 gün ilave edilecek. FHSZ'den yararlanabilecek sağlık meslek mensupları için 45 başlık altında meslek kodu belirlendi. Ancak, meslek kodu listesinde yer almayan, fakat kanuna göre sağlık mesleği olduğu kabul edilen meslekler için ise Sağlık Bakanlığı'ndan görüş alındıktan sonra gerekli işlem yapılacak.

Örneğin, bir personelini eczane kalfası olarak çalıştırdığını beyan eden eczacı, bu personelin eğitim sertifikası veya kurs bitirme belgesini ekleyerek SGK'ya başvuracak. SGK onaylarsa bu kişinin sigorta bildirimleri "Eczane hizmetleri teknikeri" olarak yatırılacak.

Sağlık meslek mensubu sayılmakla birlikte halen Yükseköğretim Kanunu uyarınca görev yapanlar da insan sağlığı için koruyucu, teşhis, tedavi ve rehabilite edici hizmetlerde fiilen çalışmaları şartıyla FHSZ'den yararlanabilecekler.