En az 1406 lira ödeniyor! Milyonlarca çalışanı çok yakından ilgilendiriyor. Peşin olarak para ödeniyor. Çoğu kişi bu ücreti umursamıyor. İşveren çalışanını ihbar süresini dikkate almayıp işten direkt olarak çıkarırsa ücretini peşin ödemek zorunda. Buna da 'ihbar tazminatı' deniyor. 1 gün bile çalışılsa tazminat ödeniyor. Çalışma süresi 1 yıldan fazla ise aynı zamanda çalışan kıdem tazminatını da alıp ayrılıyor. İhbarda, kıdemdeki gibi tavan ücreti bulunmuyor. Brüt asgari ücret üzerinden hesaplanarak en düşük 1.406 TL ödeniyor. Brüt maaşı 6.000 TL olan ve 5 yıl çalışması bulunan işçiye ise 8 haftalık ücreti, yani 9.435 TL net ihbar tazminatı ödemesi yapılıyor.

Asgari ücret üzerinden en az 1406 lira ödeniyor. Milyonlarca çalışanı çok yakından ilgilendiriyor. Haklı nedenle işten ayrılırken veya patron çıkışınızı verdiğinde yasalara göre işçilere hakları teslim ediliyor. Bunlardan bir tanesi de ‘ihbar tazminatı’. Çoğu kişi bu tazminatı göz ardı eder. Oysa ihbar da tıpkı kıdem tazminatı gibi işçinin güvencesi niteliğindedir. Peki kimler, nasıl alır? Yasaya göre; işveren işçisini işten çıkarmadan önce bunu işçisine bildirmek zorunda.

8 HAFTAYA KADAR ÇIKIYOR

Bildirim, çalışma süresi 6 aydan kısaysa (1 gün dahi olsa) 2 hafta, 6 ay ile 1.5 yıl arasındaysa 4 hafta, 1.5 yıl ile 3 yıl arasındaysa 6 hafta, 3 yıldan fazla olursa 8 hafta önce yapılmalı. 4-5 yıllık işçiye ‘eşyalarını hemen topla çık’ denemiyor. Sözleşmeyi bugün fesheden işveren 8 hafta daha işçiyi çalıştırmak zorunda. Bu 8 haftalık zamana ‘ihbar süresi’ deniliyor.

İSTİFA EDEN OLURSA ÖDER

Bazı durumlarda patron işçinin bir dakika dahi orada kalmasını istemeyebilir. İşveren 5 yıllık işçisini hemen işten çıkarmak isterse, 8 haftalık ücreti ‘peşin’ ödemek zorunda. Bu paraya da ‘ihbar tazminatı’ deniyor. Çalışan 1 yıllık süreyi aştığı için ihbara ek olarak kıdemini de alır. Tabi yasalar tek taraflı değil. İşçileri koruduğu kadar işverene de haklar sağlıyor. Bir başka deyişle işçi patronu yüzüstü bırakıp ‘ben hemen gidiyorum’ diyemez. Patronun, 1 yıllık işçisine istifa ettiği gün ‘yerine adam bulana kadar 4 hafta çalış’ deme hakkı var. İşçi çalışmazsa 4 haftalık ücreti öder, emeklilik ve haklı fesih gibi nedenler yoksa kıdem tazminatı da alamaz.

DENEME SÜRESİ DAHİL

İhbar tazminatına hak kazanmak için sözleşmedeki şartları bilmekte fayda var. Bazı iş sözleşmelerinde deneme süreleri yer alır. Örneğin 2 aylık deneme süresi içerisinde işten çıkarılanlar, maalesef ihbar tazminatına hak kazanamıyor. Tabii bunların da istisnaları var. Yeni kurulan ve ilk kez işçi çalıştıracak bir işyeri değilse, sigorta girişinin işe başlamadan önce yapılmış olması zorunlu. Yani 1 gün çalışan, ‘sigortam daha yok, tazminat alamam’ diye düşünmesin.

KIDEM GİBİ TAVANI YOK

Kıdem tazminatının her 6 ayda bir güncellenen yasal tavan sınırı (şu anda 8 bin 284 lira) bulunur

NASIL HESAPLANIR?

Brüt maaşı 6.000 TL olan ve 5 yıl çalışması bulunan işçiye 8 haftalık tazminat ödenir:
6.000/30 gün = 200 TL günlük
200 x 7 gün = 1.400 TL haftalık
8 hafta x 1.400 = 11.200 TL brüt ihbar tazminatı
Gelir Vergisi: 11.200 x Yüzde 15 = 1.680 TL
Damga Vergisi kesintisi: 11.200 x Binde 7.59 = 85 TL
11.200-(1680 + 85) = 9.435 TL net ihbar tazminatı ödenir.ken, ihbar tazminatında bir tavan tutar olmuyor.