Günümüzde pek çok kişinin borcu bulunuyor. Borcu olmayanlar da birikim yapmaya çalışıyor. Bu süreçte en karlı olacak şekilde hareket etmek isteyen vatandaşlar araştırma yapıyor. Posta gazetesinden Özlem Denizmen borç kapatma, birikim yapma gibi konularda okurlarından gelen soruları yanıtlıyor. Ev mi araba mı almak daha karlı? Borcu olan bir kişinin birikim yapması doğru mu? İşte sorular ve yanıtları...

EV Mİ ALSAM ARSA MI?

SORU: Kendi evimde oturuyorum. Elimde bir miktar param var, yatırım amaçlı yeni bir ev alıp kiraya mı versem yoksa arsa alıp beklesem mi?

CEVAP: Kendi evin olması çok iyi. Ev aldığında, kiracın olduğu sürece kira getirin olacak. Böylece bütçene katkı sağlayabilirsin. Ancak bu sorulara samimiyetle cevap ver:

Bu evi nereden alacaksın?

Kredi kullanacak mısın?

Mevcut borcun var mı?

Aylık borç ödemelerin gelirinin yüzde 30’unu geçecek mi?

Örneğin, kredi çektin ve krediyi de kira ile geri ödüyorsun, ya kiracın kirayı ödeyemezse ne yaparsın? Birikimlerini arsa için kullandığında satana kadar sana bir getirisi olmayacak. Şunları da düşün: Arsa aldığında ne kadar bekleyebilirsin? Bu sürede paraya ihtiyacın olacak mı? Olduğu zaman hızlıca satabilecek misin? Arsanın değeri artacak mı, araştırdın mı? Güvendiğin bir emlak danışmanına da danışarak beklentilerine göre karar ver.

GİRİŞİMCİ OLACAĞIM

SORU: Üniversite öğrencisiyim ve 30 bin TL civarında birikimim var. Ticarete girmek istiyorum. Bu para yeterli mi? Ne iş yaparsam getirisi daha iyi olabilir?

CEVAP: Müthiş. Tebrik ederim, genç yaşta harika birikimin var (nasıl yaptın yaz yayınlayayım). Gelelim soruna... Neden girişimci olmak istiyorsun?

‘’Hmm girişimci olayım…’’ demekle olmaz. Ne üretmek, satmak istiyorsun net ol. Bulunduğun şehirde, mahallede neye ihtiyaç var?

Komşulara, arkadaşlarına sor. Senin tutkun ne?

Ne iş yapacağına net karar verdikten sonra kulağını, gözünü dört aç. İş kurmak kolay değil. Seninle aynı işi yapanlardan farkın ne olacak?

Araştır, planla. Paranı bilmediğin yere koyma. Daha çok gençsin ilgini çeken alanlarda önce staj yap deneyim kazan ve öyle karar ver.

YATIRIMIN GETİRİSİ

SORU: Kredi kartları ve krediye toplamda 55 bin TL borcum var. Nakit param da 10 bin TL ve 4 bin dolar civarında. Dolar birikimime dokunmayıp kalan paramla borcumu mu kapatsam yoksa yatırıma devam mı etsem

Aylık kredi ve kredi kartı ödemelerini düzenli olarak yapıyor musun?

Birikimlerini kendi risk toleransına uygun yatırım araçlarında değerlendirerek getiri sağlayabiliyor musun?

Dolar alırken hangi fiyattan satmak istediğini belirledin ve takip ediyor musun?

Mevcut kredine ödediğin faizin yıllık maliyeti yüzde kaç?

TL birikiminde daha yüksek oranda getiri sağlayabiliyor musun?

Bu sorulara cevabın evet ise kapatmayabilirsin. Hayır risk almak istemiyorum, faiz yükünden kurtulmak istiyorum diyorsan kredine geri ödeme yapabilirsin.

DÖNGÜDEN NASIL ÇIKARIM?

SORU: Belirli bir gün vade ile mal alıp 75 gün vadeli çek ile tahsilat yapıyoruz. Bu sıralar elimizde vadesi gelmemiş çok sayıda ve tutarda çek var ve aldıklarımızı ödemekte sıkıntı yaşıyoruz. Alacaklarımın vadesini düşürme imkanım yok. Riski minimize etmek için ne önerirsiniz?

CEVAP: Şirketinin kârlılığı tatmin ediyor ve aldığın çeklerin tahsil olma gücü yüksekse;

Tedarikçilerinle görüş ve daha uzun vade alma imkanını sorgula.

Bankalarınla görüşerek alacaklarının finansmanı için kaynak sağlamaya çalış.

Bu dönem girdi maliyetlerini yakından takip edip düşürmen, kârlılığı yükseltmeye çalışman önceliğin olsun.

Finansal durumun uygunsa kendi varlığından işletmene sermaye ekle. Bankana da danış.

Tahsilat garantisi önemli, alacaklarını sigortalattırabilir misin?

Bir bak. En önemlisi duygusal değil gerçekçi ol.